Polacy i Żydzi razem i oddzielnie

   Jak to jest, że dwa narody żyjące obok siebie na jednej ziemi, przez kilkaset lat, a ciągle jakby wrogowie? Nie mogę przestać myśleć o tym...I serce mi pęka kiedy słyszę, że moi przodkowie są odpowiedzialni za Holokaust... Skąd taka narracja? Lubię polskie bohaterstwo i odwagę lubię dzieje mojego narodu pełne klęsk i martyrologii, jednak historia ta nie byłaby prawdziwa bez obecności  w niej Żydów . 

 Obecni od zawsze

 Wpisani są w nasz krajobraz, jak brzozy i wierzby, maki i chabry, bo stanowią nieodłączną część naszej historii. Należę do pokolenia, które nie zna  tradycyjnych Żydów, a jednak towarzyszą mi ciągle, ponieważ nie mogę zrozumieć historii mojego kraju, bez zrozumienia roli tego narodu, jaką w niej odegrał.

   Czy Żyd może być Polakiem? 

   

  Kiedy byłam młodą dziewczyną, słyszałam:  Żyd nigdy nie opowie się za sprawą polską, tylko za interesem swojego narodu i kraju. Nie mogłam uwierzyć, bo niby dlaczego? Potem się dowiadywałam, że byli też  Żydzi zasymilowani, którzy tworzyli po polsku, twórcy literatury i sztuki, walczyli w wojsku polskim, co widzimy  np. na cmentarzu   pod Monte Cassino, którzy nie tylko byli Żydami polskimi, ale też takimi się czuli. I naprawdę nie ma dla mnie znaczenia, że np. Brzechwa był Żydem, bo kocham jego wiersze i wychowałam się na nich, podobnie jak poezja Tuwima.

  Obecni a jednak inni

   Potem odkrywałam, że byli też tacy, którzy tworzyli swój zamknięty świat ze swoim językiem oraz religią, obyczajami, że chociaż żyli w Polsce, nie znali języka polskiego i to im wystarczało. I myślę, że z tym światem wiąże się najwięcej nieporozumień i zgrzytów, bo wszystko co inne, wyizolowane, stanowi dla nas zagrożenie, niezleżenie od narodowości.  Czasami pytałam, o co chodzi w tym antysemityzmie międzywojennym, mówili, że był to antysemityzm gospodarczy.  

 Polacy i Żydzi opowiadają dowcipy o sobie nawzajem, mają swoje piękne i tragiczne historie... Przekazujemy sobie swoje opowieści z pokolenia na pokolenie...

Czy nie powielamy stereotypów?

Stosunkowo niedawno byłam wychowawcą klasy męskiej, pewnego dnia chłopcy postanowili zabawić się w Żydka, kiedy wkroczyłam do akcji, nie interesowało mnie co to za zabawa, ale sama nazwa Żydek zaniepokoiła mnie bardzo, poprosiłam wszystkich nauczycieli, którzy szli w tym dniu do nich na lekcje, aby każdy powiedział im coś o zagładzie. To była dla chłopców udręka, ale nigdy nie powtórzyli tej zabawy.

 Lubię powtarzać, że nigdy nie wiesz, czy nie masz jakiegoś przodka żydowskiego pochodzenia, bo tak nasza historia jest skomplikowana.  Czy Polacy są antysemitami? W takim samym stopniu, jak Żydzi anty- Polakami, bo jak inaczej nazwać czynienie nas odpowiedzialnymi za Holokaust, uczenie młodego pokolenia, że jesteśmy ich wrogami? 

 Co zrobić z tą historią?

  Nie uważam, by Polacy zawsze byli przyjacielscy wobec Żydów, były trudne sytuacje, zdrady, donosy i wzajemna nienawiść, ale nie jest to cała prawda. Setki lat wspólnej historii, domaga się jakiejś  rzetelnej oceny i obiektywnego spojrzenia, ale czy jest to możliwe? Najpierw Polacy między sobą muszą to uzgodnić, aby mogli rozmawiać jednym głosem z Żydami.

Po co o tym pisać? Ostatnie wydarzenia, które miały miejsce w naszym kraju, nie pomagają mi w przyjaznym myśleniu na temat Żydów, którego bym sobie bardzo życzyła. Lubię ich muzykę szczególnie klezmerską, interesuje mnie   żydowskie  myślenie o Bogu i świecie,  ale nie umiem
zaakceptować tej obsesji na punkcie  polskiego antysemityzmu, wyssanego z mlekiem matki, z którym się głęboko nie zgadzam.